Περιοδοντολογία

Θεραπεία Ουλίτιδας, Περιοδοντίτιδας, Αισθητικές Περιοδοντικές Επεμβάσεις.

Η Περιοδοντολογία είναι ο τομέας της οδοντιατρικής ο οποίος ασχολείται με τις νόσους των μαλακών και σκληρών ιστών που περιβάλλουν τα δόντια. Με απλά λόγια ασχολείται με τις παθήσεις των ούλων και των οστών. Στην κλινική μας χρησιμοποιούμε επιστημονικά αποδεδειγμένες μεθόδους με τις πιο σύγχρονες τεχνικές για σταθεροποίηση της υγείας των ούλων.

Περιοδοντική Νόσος

Η περιοδοντική νόσος αφορά τους ιστούς που στηρίζουν το δόντι στη γνάθο. Μπορεί να προσβάλλει όλα τα άτομα ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Η περιοδοντική νόσος αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες απώλειας των δοντιών. Οι περισσότεροι ασθενείς που πάσχουν δεν το γνωρίζουν, εφόσον τις πλείστες των περιπτώσεων η νόσος είναι ασυμπτωματική. Εάν όμως διαγνωσθεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα η νόσος θεραπεύεται.

Η περιοδοντική νόσος υποτροπιάζει εύκολα, εάν δεν τηρηθούν αυστηρά και μακροπρόθεσμα δύο προϋποθέσεις:

  1. Καθημερινή αποτελεσματική στοματική υγιεινή από τον ασθενή,
  2. Περιοδική επαναξιολόγηση από τον οδοντίατρο ή περιοδοντολόγο, με σκοπό την πρόληψη ή έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν υποτροπής ή εξέλιξης της νόσου. Η περιοδική αυτή επανεξέταση αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της περιοδοντικής θεραπείας και απαραίτητη προϋπόθεση για μακροπρόθεσμη επιτυχία αυτής.

Ουλίτιδα

Τα φλεγμονώδη ούλα παρουσιάζονται κόκκινα, οιδηματώδη (φουσκωμένα) και αιμορραγούν κατά το βούρτσισμα ή/ και την μάσηση. Αυτή η φλεγμονή των ούλων ονομάζεται ουλίτιδα.

Η ουλίτιδα προκαλείται από τα μικρόβια που προσκολλούνται στα δόντια. Τα μικρόβια αυτά δημιουργούν την μικροβιακή ή οδοντική πλάκα.

Η μικροβιακή πλάκα, είναι μια κολλώδης λευκή ουσία που συνεχώς συγκεντρώνεται πάνω στα δόντια και δεν είναι εύκολα ορατή. Η μικροβιακή πλάκα προσροφά άλατα από το σάλιο και μετατρέπεται σε τρυγία, τη γνωστή πέτρα.

Η μικροβιακή πλάκα μπορεί και πρέπει να απομακρύνεται από τον ίδιο τον ασθενή με καθημερινή και ορθή χρήση της οδοντόβουρτσας και μεσοδοντίων βοηθημάτων (οδοντικό νήμα, μεσοδόντια βουρτσάκια).

Περιοδοντίτιδα

Η φλεγμονή των ούλων μπορεί σε ορισμένους ασθενείς να προχωρήσει και να προσβάλει το οστό που περιβάλλει το δόντι.

Τα ούλα αποκολλούνται από το δόντι και ο χώρος μεταξύ δοντιού και ούλων βαθαίνει  και η ουλοδοντική σχισμή μετατρέπεται σε περιοδοντικό θύλακο του οποίου το βάθος είναι ≥ 4 χιλιοστά. Η μικροβιακή πλάκα προχωρά κατά μήκος της ρίζας του δοντιού βαθύτερα στο θύλακο και το οστό αρχίζει να καταστρέφεται. Επίσης τα ούλα μπορεί να υποχωρούν από το δόντι (υφίζηση ούλων) και ρίζα του δοντιού να αποκαλύπτεται στο στόμα και να το δόντι να παρουσιάζεται μακρύτερο. Η καταστροφή του οστού εκτός από σπάνιες περιπτώσεις είναι μη αντιστρεπτή.

Τις περισσότερες φορές ο ασθενής αναφέρει μια κακοσμία του στόματος ή και άσχημη γεύση.

Προχωρημένη Περιοδοντίτιδα

Σε πιο προχωρημένα στάδια ή επιθετικές μορφές της νόσου κάποια συμπτώματα αρχίζουν και παρουσιάζονται. Αυτά μπορεί να είναι κινητικότητα του δοντιού ή και μετακίνηση του με αποτέλεσμα τα διαστήματα μεταξύ των δοντιών να μεγαλώνουν.

Οι υφιζήσεις των ούλων γίνονται εντονότερες και πολλές φορές παρουσιάζονται συμπτώματα από ευαισθησία κατά το βούρτσισμα ή σε επαφή με κρύα ή και ζεστά ερεθίσματα.

Σε πολύ προχωρημένες μορφές η καταστροφή του οστού είναι τόσο μεγάλη που το δόντι δεν επιτελεί πλέον οποιαδήποτε λειτουργία στο στόμα και οδηγείται σε εξαγωγή (αφαίρεση).

Ο κάθε ασθενής παρουσιάζει διαφόρου βαθμού σοβαρότητας ή επιθετικότητας της νόσου. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο είδος των μικροβίων που κυριαρχούν στο στοματικό περιβάλλον, την επιθετικότητα τους ή την άμυνα του κάθε οργανισμού σε συγκεκριμένα είδη μικροβίων.

Συμπτώματα της
Περιοδοντικής Νόσου

Η περιοδοντική νόσος εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα και σε διάφορες μορφές όπως έχει ήδη αναφερθεί. Θα πρέπει να δώσετε σημασία και προχωρήσετε σε διάγνωση αν αντιληφθείτε κάποιο από τα εξής:

  • Αιμορραγία των ούλων
  • Κόκκινα, πρησμένα ή ευαίσθητα ούλα
  • Ούλα που έχουν αποκολληθεί από το δόντι
  • Ούλα που έχουν υποχωρήσει
  • Επίμονη δυσοσμία
  • Πύον ανάμεσα στο δόντι και τα ούλα
  • Κινητικότητα δοντιών
  • Αλλαγή στη θέση και σχέση των δοντιών μεταξύ τους

Η περιοδοντική νόσος έχει συνήθως μια χρόνια πορεία που πολλές φορές περνά απαρατήρητη. Τις περισσότερες φορές η διάγνωση γίνεται όταν η νόσος έχει εξελιχθεί αρκετά και έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη. Είναι απαραίτητος λοιπόν ο τακτικός προληπτικός έλεγχος με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των περιοδοντικών προβλημάτων.

Διάγνωση & Θεραπεία

Η διάγνωση της περιοδοντικής νόσου γίνεται κατά την διάρκεια κλινικής εξέτασης του στόματος από τον περιοδοντολόγο με την βοήθεια ειδικού εργαλείου τον περιοδοντικό ανιχνευτήρα και τα ευρήματα καταγράφονται σε περιοδοντόγραμμα.

Κατά την κλινική εξέταση του στόματος αξιολογούνται:

  1. Το χρώμα, η υφή, η σύσταση, η θέση και το σχήμα των ούλων.
  2. Η παρουσία μικροβιακής πλάκας.
  3. Η αιμορραγία των ούλων κατά την ανίχνευση με τον περιοδοντικό ανιχνευτήρα.
  4. Το βάθος περιοδοντικού θυλάκου. Βάθος μεγαλύτερο από 3 χιλιοστά θεωρείται παθολογικό.
  5. Η υφίζηση των ούλων. (Απόσταση μεταξύ ούλων και δοντιών).
  6. Η κινητικότητα των δοντιών.
  7. Αλλαγές στη θέση των δοντιών και στον τρόπο που έρχονται σε επαφή μεταξύ τους.

Για μια πλήρη εξέταση και διάγνωση της περιοδοντικής νόσου απαραίτητη είναι η βοήθεια του ακτινογραφικού ελέγχου. Με τη χρήση των ακτινογραφιών αξιολογείται η απώλεια της οστικής στήριξης των δοντιών και η ύπαρξη υποουλικής τρυγίας. Επίσης καταγράφονται και άλλα παθολογικά ευρήματα τα οποία μπορεί να συνυπάρχουν με την περιοδοντική νόσο και εκπονείται ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας για κάθε ασθενή.

Στοματική Υγιεινή

Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της περιοδοντικής νόσου είναι η απομάκρυνση του αιτίου, της οδοντικής πλάκας, καθημερινά από τον ίδιο τον ασθενή με τη σωστή χρήση των μέσων στοματικής υγιεινής.

Η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η δραστηριοποίηση του ασθενή στην καθημερινή απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας από τις οδοντικές επιφάνειες είναι θεμελιώδους σημασίας για την επιτυχία της θεραπείας.

Η ορθή χρήση της οδοντόβουρτσας μπορεί να απομακρύνει την μικροβιακή πλάκα από τις οδοντικές επιφάνειες κατά μεγάλο βαθμό. Η οδοντόβουρτσα όμως δεν μπορεί να απομακρύνει την πλάκα που βρίσκεται μεταξύ των δοντιών. Η καθημερινή χρήση μεσοδοντίων βοηθημάτων όπως το οδοντικό νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια είναι αναγκαία και εξίσου σημαντική με την καθημερινή χρήση της οδοντόβουρτσας.

Αποτρύγωση και ριζική απόξεση

Η απομάκρυνση της τρυγίας (πέτρας) και της μικροβιακής πλάκας από τις επιφάνειες των δοντιών και ριζών ονομάζεται αποτρύγωση και ριζική απόξεση. Ο βαθύς αυτός καθαρισμός γίνεται από τον περιοδοντολόγο πάντα με τη βοήθεια τοπικής αναισθησίας και την χρήση ειδικών εργαλείων χειρός ή με υπερήχους.

Με το συνδυασμό καθημερινής στοματικής υγιεινής από τον ασθενή και καθαρισμό των επιφανειών των δοντιών και ριζών επιτυγχάνεται η μείωση της φλεγμονής από τα ούλα τα οποία προσκολλούνται και πάλι στα δόντια. Το οίδημα απομακρύνεται, η αιμορραγία μειώνεται ή και εξαφανίζεται, τα ούλα επανέρχονται στο φυσιολογικό ρόδινο χρώμα και παρατηρείται μείωση του βάθους των θυλάκων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά όταν παρουσιάζεται μεγάλο βάθος θυλάκων, μετά την θεραπεία και την συρρίκνωση των ούλων, ένα μέρος της επιφάνειας της ρίζας έρχεται σε επαφή με το στοματικό περιβάλλον. Αυτό προκαλεί μία παροδική ευαισθησία στα δόντια η οποία με τον καιρό μειώνεται.

Στις περιπτώσεις αρχόμενης περιοδοντίτιδας η θεραπεία αυτή είναι επαρκής.

Επανέλεγχος

Μετά το τέλος της αρχικής φάσης της θεραπείας και σε χρόνο που θα καθορίσει ο περιοδοντολόγος ο ασθενής επανέρχεται για μια πλήρη κλινική εξέταση όπου αξιολογούνται εκ νέου τα παρακάτω και συγκρίνονται με την αρχική εξέταση:

  1. Το χρώμα, η υφή, η σύσταση, η θέση και το σχήμα των ούλων.
  2. Η παρουσία μικροβιακής πλάκας.
  3. Η αιμορραγία των ούλων κατά την ανίχνευση με τον περιοδοντικό ανιχνευτήρα.
  4. Το βάθος περιοδοντικού θυλάκου.
  5. Η υφίζηση των ούλων.
  6. Η κινητικότητα των δοντιών.
  7. Αλλαγές στη θέση των δοντιών και στον τρόπο που έρχονται σε επαφή μεταξύ τους.

Στις περιπτώσεις όπου παραμένουν σχετικά βαθείς θύλακοι μπορεί να χρειάζεται να εξαλειφθούν με μικρές χειρουργικές επεμβάσεις που γίνονται με τοπική αναισθησία.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Οι χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται από περιοδοντολόγο και αποσκοπούν:

  1. Στην πληρέστερη ριζική απόξεση στους βαθείς θυλάκους και σε σημεία με ιδιαίτερη μορφολογία.
  2. Στην ελάττωση ή εξάλειψη το βάθους των θυλάκων.
  3. Στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του οστού γύρω από τα δόντια.
  4. Σε διαμόρφωση και απόδοση στους περιοδοντικούς ιστούς μορφολογία που θα διευκολύνει τον ασθενή να διατηρεί καθαρά τα δόντια.
  5. Σε πολύ επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνουν αναπλαστικές τεχνικές ή αισθητικές αποκαταστάσεις των περιοδοντικών ιστών.

Αποκατάσταση στοματικής κοιλότητας

Ευνόητο είναι επίσης ότι μετά την περιοδοντική θεραπεία, θα γίνει αποκατάσταση της σύγκλεισης (τρόπος επαφής των δοντιών της άνω και κάτω γνάθου) όπου χρειάζεται και κάποιες προσθετικές εργασίες για να αντικατασταθούν τα δόντια που χάθηκαν κατά την εξέλιξη της νόσου, σε συνεργασία με τον οδοντίατρο του ασθενή.

Σε μερικές περιπτώσεις λόγω της υφίζησης των ούλων που προκύπτει από την εξέλιξη της νόσου, οι ρίζες των δοντιών που αποκαλύπτονται στο στοματικό περιβάλλον αντιδρούν εντονότερα σε ερεθίσματα κρύου ή ζεστού. Αυτή η αίσθηση είναι συνήθως παροδική αλλά σε μερικές περιπτώσεις μερικά ειδικά θεραπευτικά σκευάσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γρηγορότερη ανακούφιση.

Συντήρηση θεραπευτικού αποτελέσματος

Μετά το τέλος της ενεργού θεραπείας και ανεξάρτητα από το είδος αυτής (συντηρητική ή χειρουργική) απαιτείται αξιολόγηση από τον οδοντίατρο και περιοδοντολόγο ανά τακτά χρονικά διαστήματα, που καθορίζονται ανά περίπτωση, με σκοπό την διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.

Παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη της νόσου

Επιγραμματικά παρατίθενται κάποιοι από τους κυριότερους παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξη της περιοδοντικής νόσου και την θεραπεία αυτής.

 

ΚΑΠΝΙΣΜΑ

Η περιοδοντίτιδα παρουσιάζεται συχνότερα και σε μεγαλύτερο βαθμό στους καπνιστές παρά στους μη-καπνιστές. Επίσης οι καπνιστές δεν αντιδρούν τόσο καλά στην θεραπεία συγκριτικά με τους μη-καπνιστές. Η διακοπή του καπνίσματος βελτιώνει το αποτέλεσμα της θεραπείας.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ​

Ο σακχαρώδης διαβήτης και ειδικότερα ο μη ελεγχόμενος διαβήτης επηρεάζει αρνητικά τόσο την θεραπεία αλλά και την εξέλιξη της νόσου. Οι διαβητικοί ασθενείς πολλές φορές παρουσιάζουν εντονότερα προβλήματα και η παρουσία πολλαπλών αποστημάτων στα ούλα είναι ένα σημάδι ύπαρξης του σακχαρώδη διαβήτη.

ΣΤΡΕΣ

Το ψυχολογικό στρες είναι γνωστό ότι επηρεάζει αρνητικά υγεία μας. Η περιοδοντική νόσος δεν αποτελεί εξαίρεση. Πολλές φορές παρουσιάζονται νοσήματα των ούλων σε περιόδους έντονης ψυχολογικής πίεσης.
Η περιοδοντική νόσος συνήθως δεν δίνει συμπτώματα πόνου. Γι’ αυτό το λόγο κυρίως η νόσος δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή και υφίσταται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αισθητικές & Αναγεννητικές Περιοδοντικές Παρεμβάσεις

Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται θεραπείες που βελτιώνουν την αισθητική εικόνα των ούλων και των μαλακών ιστών γενικότερα αλλά και την λειτουργικότητα της
στοματικής κοιλότητας γενικότερα.

Υφιζήζεις ούλων και απογυμνωμένες ρίζες δοντιών αλλά και υπερπλαστικά ούλα ή ουλικό χαμόγελο (υπερβολική έκθεση ούλων κατά το χαμόγελο), συμπεριλαμβάνονται στις
παθήσεις που αντιμετωπίζονται σε αυτήν την κατηγορία.

Η επίλυση των πιο πάνω προβλημάτων και ειδικότερα των υφιζήσεων βελτιώνουν και την λειτουργικότητα της περιοχής. Οι απογυμνωμένες επιφάνειες των ριζών μπορεί να προκαλούν ενοχλητική ευαισθησία στο κρύο ή στο ζεστό αλλά είναι επιρρεπείς σε τερηδονικές βλάβες. Η κάλυψη τους προσφέρει προστασία αποκαθιστώντας την φυσιολογική αρχιτεκτονική και εμφάνιση της περιοχής.

Αναγεννητικές περιοδοντικές επεμβάσεις

Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται θεραπείες που επιδιώκουν να επαναφέρουν την φυσιολογική στήριξη του δοντιού (οστό και ούλα). Αυτό μπορεί να επιτευχθεί σε
επιλεγμένα περιστατικά τα οποία πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις με την χρήση αναγεννητικών υλικών.